cam ghi ve khi mai do chom vang rop con song can Exp OK

khi mai do chom vang rop con song can



From: Hieu Van Ngo NQ
Sent: Tuesday, February 15, 2005 10:00 PM

Kinh anh NM:

Đầu năm xin chúc anh và quí quyến vạn an.

Biết anh là thi sĩ, không dám múa rìu qua mắt thợ nhưng cũng xin chuyển đến anh 2 bài thơ vừa mới chép lại cho người bạn ở xa. Một bài làm đã lâu rồi (gần 30 năm) và một bài mới làm cách đây không lâu.

Xin chuyển đến anh để đọc chơi. Xin bỏ đoạn "cảm ghi" vì đây là ghi chú cho "các con" của tôi vì các cháu lớn lên ở Mỹ không thấu hiểu được hết thơ phú VN.

Kính, Hiếu

From: Hieu Ngo
Sent: Tuesday, February 15, 2005 3:56 PM

Anh Lộc thân kính:

Tôi đã nhận được mấy cuốn sách của anh, đến nay đọc chưa hết. Xin đa tạ.

Tôi đã hoàn chỉnh xong 2 bài thơ này. Bài "trang lịch tháng mười hai" (1) sẽ được Tạp Chí N (SJ) cho in vào tháng này. Bài "khi mai đỏ chớm vàng rợp con sông cạn" (2) có lẽ sẽ được in vào dịp 30-4 năm nay, dù bài này đã làm hơn 29 năm trước, dịp 30 năm mất tự do ở Miền Nam.

Có thể anh cho là giọng thơ bài số 1 này sao tác giả lại quá cay cú độc địa. Như vậy là ít đó anh. Tôi còn một số bài theo ý thơ và cú pháp kiểu này.

Cách đây hơn 1 năm, có người bạn đến thăm nói là "tâm trí của tôi như vậy chắc trời bắt mình sống lâu để trả nợ". Bạn tôi nói: "Coi chừng. Ông báng bổ trời đất thần linh nhiều quá thì sẽ mang nghiệp chướng đấy!" Tôi đùa, "Quỷ thần chưa trả đủ nọ cho tôi. Tôi chưa đòi nợ và hỏi tội thần linh tới nơi tới chốn là may cho quỷ thần lắm rồi!"

Như anh đã biết là cách đây vài năm tôi đã viết vài trang diễn giải bài (2) này và đây là bài rất đắc ý của tôi, tuy rằng đọc nó có khi dễ bị hụt hơi. Đây là một bài thơ nói về hoa, về tình, về lý và về chính trị. Từ hồi ơ VN, dường như không mấy ai đọc và thấy được ý nghĩa chính trị của bài này.

Còn nói về hoa, gần đây tôi mới biết là hoa mai tứ quí thì làm gì mời ra màu đỏ rồi sau biến thành màu vàng, ngược lại thì có; tuy nhiên, có một chị bạn giải thích là "đỏ thành vàng" là vì đỏ của mùa hoa trước, còn vàng là của mùa hoa sau, do mình nhìn thoảng qua và chủ quan nên thấy như vậy. Chị ấy nói là người ta sẽ thông cảm cho painter or poet thấy đường rầy xe lửa gặp nhau ở cuối tầm mắt, nhưng sẽ không chấp nhận một ông engineer nói như vậy.

Bài này tôi đã gởi anh trước đây nhưng đến nay tôi đã sửa lại nhiều lần và nhiều chỗ. Sau khi in xong thì tôi sẽ ít khi sửa lại nữa.

Anh Lộc ơi, tôi xem lại thì không thấy tập thơ tôi làm hồi trong tù và tập làm trong rừng đâu cả. Tập này có nhiều bài nhẹ nhàng rất dễ đọc dễ nhớ (vì làm trong tù trước 80 mà), nhiều thơ lục bát, thất ngôn, niêm vận rất kỹ nhưng lại thất lạc. Tiếc rằng, tập thơ này tôi chép lại được theo trí nhớ hơn 20 năm trước nên không nhờ người khác, nay thì bị mất và quên luôn rất uổng.

Anh có nhớ mấy câu trong một số bài anh thích mà anh tính chép lại nhưng tôi không cho vì hứa là sẽ đánh máy lại rồi gởi lên anh? Tai sau đó anh không chịu thúc giục tôi nên nay đã mất. Nay còn nhớ được mấy câu chứ toàn bài hay toàn tập thì không thể nhớ được:

miền đông ai đến đồng nai thượng
trăm giòng maggie chảy qua tim

Hoặc

đường đi trùng điệp rừng sâu
đường về trùng điệp sậy lau bạt ngàn

Hoặc

anh ở nơi này đêm rất kín
đóm lửa buồn hiu tắt mấy lần

.....
chào xuân đón tết chờ trăm tuổi
điếu thuốc lào phê đôi môi quen


Giòng Maggie? Giòng nước suối vào mùa khô thì đen ngòm như nước xì dầu đấy. Anh mà bước chân xuống thì lông chân anh sẽ bị rụng và da chân sẽ bị lột. Anh có nhớ trong truyện Tam Quốc nói về Khổng Minh đánh Nam Man bắt Mạnh Hoạch 7 lần hay không? Đất Nam Man xưa kia có các giòng suối độc thế nào tôi không biết, nhưng ở Miền Đông có một số giòng sông độc hại như vậy đó.

Còn đường đi và đường về thì đều bế tắc như vậy thì cuộc đời mình chán hơn là lúc sắp lên đoạn đầu đài vậy. Không biết có ai đã từng ở cái thế như vậy hay không?

Ở trong tù nên đêm rất kín. Đang ở biệt giam đấy. Cái lạnh, đói, khát, hơi hám thâm u của phòng tối, v.v. đã giúp mình tập trung tư tưởng và học hỏi tu luyện được rất nhiều. Nhiều khi tôi thậm chí mong lâu đến giờ cơm (dù rất đói) hay giờ vệ sinh (dù rất dơ) để khỏi bị quấy nhiễu vì đang bận tu tập, suy nghiệm cuộc đời. Sau khi được ra khỏi biệt giam, tinh thần và trí tuệ tôi rất tinh tấn nhưng thể xác rất yếu đuối vì chân bị tê, đi phải lết, xiêu vẹo. Đóm lửa buồn hiu vì mấy que đóm ẩm, đâu có làm cho nỏ thuốc lào cháy kêu sùng sục được. Lửa tắt mấy lần? Giống như cụ Tam Nguyên từng than:

Cá đâu đớp động dưới chân bèo?

Lửa có tắt mãi hay không mà hơn 25 năm sau, mình vẫn ngồi đây không phải là góp nhặt tàn sư mà là để sống tấn tới.

Tôi nghĩ là bài 2 của tôi sẽ không có mấy ai "thông cảm" vì là thơ này kín quá. Nhưng anh có biết không? Mai là gì? Đỏ là gì? Vàng là gì? Rợp là gì? Và sông cạn thì có nước hay không? Nếu không thì anh có khát? Khát với tôi lúc ấy là khao khát!

Nay ngồi đây nhớ lại Mai, lại Tâm, lại nhà thờ TC. Nhớ giọt lệ của "nàng" khi thấy tôi "mắng" hoa hướng dương ví bọn nó chỉ biết theo độc tài mà không biết lẽ phải. Màu Vàng tôi thích lắm kia mà! Nhưng không phải là màu vàng của bọn hướng dương, một loài hoa có nhụy xám và hạt đen, tuy bổ béo nhưng trông như đầy dòi bọ.

Nhưng mà thôi, tôi phải để anh đọc chứ nói hết ra rồi thì còn gì là "thi vị" nữa. Phải không anh?
Tôi đã hứa là sẽ chép lại 2 bài:

ngày ở bidong

Có câu

đây ta muốn nằm nhưng lòng bâng khuâng
sợ giấc ngàn năm chụp tới

và bài

từ sông trà

Có những câu

ta đi từ sông trà
qua những cánh đồng miền trung ẩn náu dọc trường sơn xám hoang đá tảng
những hàng dừa cụt ngọn
những bãi biển mặt trời nhiệt đới đốt khô
những đèo dốc gồ ghề
những chặng đường mà màu xanh tuổi trẻ
đỏ ngầu màu đất tây nguyên

Anh có biết là sau vụ chết hụt ở Paris, tôi từ nhủ là phải xuất bản "tuyển tập thơ ngô du đông". Nếu không thì mình nhắm mắt, tất cả sẽ thất lạc hết, và sẽ có lỗi với bạn bè tri kỉ.

Cám ơn anh,

Hiếu